Nu gaan we massaal op
vakantie, met het vliegtuig, bus, trein of auto maar 120 jaar geleden was dat
wel iets anders. Vakantie was weggelegd voor de rijkere burgers en reizen
gebeurde met paard en koets. De komst van de treinen bracht al een hele
verandering teweeg maar de introductie van de auto gaf de reiziger een grotere
vrijheid om te reizen naar waar hij wou.
Zo reden de eerste
auto's al in 1898 rond in de omgeving van de hoofdstad. De eerste geregistreerde
auto in Madrid was een cabriolet Renault 14 pk waarmee waaghalzen een
ongehoorde snelheid van 40 kilometer per uur konden halen. Het verbruik van
deze voertuigen was ongeveer 30 liter per 100 kilometer.
De inwoners van de regio rond
Elche moesten nog 8 jaar wachten voor ze de eerste auto te zien kregen.
Aankomst van de schrijver in Elche |
Op een hete zondagmiddag, 18
augustus 1906 rond 5 uur, keken jongeren vol verbazing en doodsbange dametjes
naar het woeste monster, een Buire van 100 pk die op het ritme van de explosies
van de verbrandingsmotor met een angstaanjagende snelheid van 50 km/uur kwam
aangereden. Vol geladen met koffers, een arsenaal aan onderdelen en jerrycans
met extra brandstof. Benzinestations
waren er nog niet. Om te tanken moest men stoppen aan drogisterijen.
De chauffeur van de auto was Pierre
Marge, een bekend Frans schrijver, en onvermoeibare reiziger, die het
voorgaande jaar al met ditzelfde voertuig een riskante reis naar de Balkan had
gemaakt.
Na zijn terugkeer in Frankrijk
schreef hij een boek met zijn indrukken, ervaringen en anekdotes over zijn verblijf
in Spanje, een mooi verhaal om te lezen waarvan hieronder een vrije vertaling
van zijn belevenissen tussen Alicante en Orihuela:
La Buire |
Alicante heeft me veel plezier
gedaan. Het is een levendige warme stad maar met het temperament van een
continue bries Het moet een heerlijk winterverblijf zijn voor de zieken. De
stad strekt zich uit vanaf de kust tot aan de kale heuvels. De huizen zijn wit,
met daken en terrassen; het geeft de stad een Moorse uiterlijk. Mannen hebben
een donkere huidskleur, zwart haar, een Semitische neus en witte tanden met een
eeuwige glimlach: ze zien er erg Arabisch uit. Vrouwen hebben golvende en
soepele lichamen, zijn over het algemeen van gemiddelde grootte en hebben grote
zwarte ogen. De druiven van Alicante zijn de meest exquise: Muscat en Malvoisie
zijn goddelijke vruchten. Het is met spijt dat ik afscheid neem van Alicante.
Ik kan niet genoeg zeggen hoezeer deze stad mij is bevallen.
Strand Alicante |
Alicante in het zuiden is dor
en verlaten. Een woestijn van zand, duinen en kale bergen. De weg is goed maar
altijd stoffig. Als we Alicante achter ons gelaten hebben verschijnt terug de
begroeiing, eerst een paar wijnstokken, dan olijfbomen, moerbeien en
vijgenbomen, hun bladeren wit door het stof en de stralen van de zon.
Plotseling een wonder! Aan de
horizon, een groot vreemd bos, als we dichterbij komen, zien we dat het
palmbomen zijn. Het is het grote palmenbos van Elche. Even later rijden we
tussen de reuzen van de woestijn door, geplant door de Moren uit diep Afrika meer
dan een eeuw geleden. De weg doorkruist het bos waarvan het immense palmenbos
ons overal omringt. De stammen stijgen sierlijk ten hemel of zoals het Arabisch
spreekwoord zegt: " hun hooghartige hoofden in het vuur uit de hemel en
wortels in de leven gevende water."
Allen zijn dadelpalmen en hun
overvloedige oogst is een rijkdom voor de regio. In het midden van het bos,
zijn er witte Arabische huizen met platte daken, en terrassen die roze zijn
geverfd. Een echte Afrikaanse hoek!
De vele grachten brengen het
water naar de palmbomen. De weg wordt gemarkeerd door twee rijen granaatappelbomen.
Elche gelegen midden het palmenbos is Afrikaans, volledig Arabisch met haar
Moors uitziende inwoners. De kleine, vierkante huizen met kleine ramen lijken
gescheurd uit een Afrikaans landschap; zelfs de koepels van hun kerken, met
felle tegels, zien eruit als moskeeën. Trouwens, de meesten van hen zijn echt
oude Mohammedaanse tempels en de rest, gebouwd in dezelfde stijl. De Arabische
beschaving is diep geworteld in deze regio.
Het grote bos verdwijnt als we
ons van Elche verwijderen, maar het land is nog steeds rijk en goed bebouwd. De
palmbomen, meer uit elkaar geplaatst, vormen niet langer een bos, maar staan in
sierlijke groepen aan de horizon met een verrassende helderheid. Het is verbazingwekkende
dat in dit land van het licht, de kleinste details van het landschap opvallen.
La Buire |
Het originele voorblad van het boek van Pierre Marge |
Crevillente is een dorp en
heeft een bevolking met een nog meer uitgesproken Arabische uiterlijk dan de
inwoners van Elche. Een groep Moorse huizen is gebouwd op een kleine heuvel aan
de rand van een steile, droog ravijn, majestueuze palmbomen omringen deze en
buigen sierlijk boven de terrassen. Mensen met een gebruinde huid, bijna zwart,
en het rumoer van een gesprek, is dit geen Afrika? En dan, palmbomen en nog
eens palmbomen. De weg, hoewel bedekt met een dikke stoflaag, is uitstekend. De
bevolking is verbaasd om een mechanische auto te zien passeren waar ooit
schitterende Moorse ruiters reden. We
komen aan in Orihuela, een belangrijke stad gebouwd in het midden van een
vruchtbare huerta. Wanneer ik zeg een stad, dan is het uit respect voor zijn
30.000 inwoners, het is een mengelmoesje van gehuchtjes zonder orde met
woningen dicht tegen elkaar gedrukt waartussen we onze weg moesten zoeken meer
dan een half uur lang. Het is een netwerk van straten die constant draaien. We
namen een kind mee in de auto om ons de weg te tonen. De avond kwam plotseling.
Het is al helemaal donker wanneer we ons in open land bevinden. We zetten ons
kamp op tussen de angstaanjagende aloëbladeren, onder de majestueuze koepel van
een groep grote palmbomen, en we dineren zoals in een Afrikaanse setting, zoals
een grote karavaan in een oase. Lach
niet, als we de 100 paarden van onze La Buire omzetten naar evenveel effectieve
paarden zou het een respectabele karavaan zijn…”
Tot zover het verhaal van deze
bijzondere avonturier onderweg in zijn nieuwe La Buire 100 pk tegen een snelheid
van 50 km/h. Onderweg over de stoffige wegen van de Spaanse Middellandse
Zeekust. Dankzij deze schrijven krijgen we een fotografisch verhaal hoe deze
streek er 120 jaar geleden moet hebben uitgezien.