18 juli 2018

Correfocs, of het “Ball de diables”, een duivelse nacht in Hondón de las Nieves op zaterdag 21 juli om middernacht


Zwaar tromgeroffel kondigt de komst van de correfocs of correfuegos aan. Gehoornde duivels, gewapend met draaiende wielen vol vuurwerk, vuurkarren en vlammenwerpers dansen en rennen als een ongeordende bende door de straten van het dorp of stad. Het is een luidruchtig en spectaculair gebeuren, duister en dreigend. 
Het klinkt als een nachtmerrie op het gebied van gezondheid en veiligheid, maar het is meestal relatief veilig, omdat degenen die naar de correfoc komen bekijken meestal zijn voorbereid om zichzelf te beschermen tegen eventuele brandwonden. En ze hebben alle bescherming nodig omdat van degenen die deelnemen aan de correfoc wordt verwacht dat ze zo dicht mogelijk bij de kwade wezens komen en 'mee met het vuur moeten rennen'.
De correfocs zijn er in alle soorten en maten, en elke stad heeft zijn eigen gebruiken en tradities met betrekking hoe de correfoc wordt uitgevoerd. Meestal heeft elke stad zijn eigen verzameling monsterlijke creaties die jaar na jaar verschijnen tot vreugde (of schrik) van de lokale deelnemers. In grotere correfocs is er meestal een centrale unit waaruit het vuurwerk wordt gedistribueerd en dat dient als de centrale basis voor de duivels. In kleinere correfocs heeft elke duivel zijn eigen voorraad. De groep, “colla de diables” is meestal gekleed in een kleurrijke broek en een jas die met de hand zijn geschilderd. De jas heeft meestal een kap met genaaide hoorns (vergeet niet dat het duivels zijn), die als bescherming tegen het vuur dienen. Het komt ook vaak voor dat de duivelse staart aan de broek wordt genaaid. De kleding is niet brandveilig maar wordt meestal genaaid met materialen die moeilijk te verbranden zijn en het is voldoende om de kleding een beetje te bevochtigen, zodat er geen risico op brand is. In de hand dragen ze een stok waarin een pyrotechnisch element is geplaatst.
De plaatsing van een wiel op de stok maakt een vrije rotatie mogelijk, waardoor een vonkregen ontstaat in alle richtingen rond de duivel die de stok draagt. Het komt vaak voor dat sommige duivels binnen de colla prominente personages zijn, die Lucifer, Satan of andere duivels voorstellen. Deze hoofdfiguren worden meestal voorzien van grotere stokken waarin je verschillende vuurstokken tegelijk kunt plaatsen en waarbij je een veel spectaculairder effect hebt bij het aanzetten.  Over het algemeen worden de duivels vergezeld door trommels en batucadas of een muziekinstallatie die, met hun oorverdovende geluid, de partij meer kracht geven. Het is ook gebruikelijk in sommige van de parades van de duivels worden vergezeld door andere elementen zoals draken en fantastische beesten die op hun beurt ook vuur spugen. Op het einde van hun duivelse tocht wordt meestal, op luidruchtige muziek, vuurwerk ontstoken.

Een correfoc is van oorsprong een Valenciaans folkloristische feest dat letterlijk "vuurloop" betekent. Het is een van de meest opmerkelijke evenementen in de Catalaanse en Valenciaanse cultuur. De traditie vond haar oorsprong waarschijnlijk in de Middeleeuwen. Geëvolueerd uit een middeleeuws theaterstuk, bekend als “Ball de diables”, “Bal van de duivel”, een populair spel waarin goed en kwaad het op een spectaculaire manier tegen elkaar opnam - wat niet zonder risico’s was voor de omstaanders. Het “bal van de duivel”, werd al snel geadopteerd door de kerk, die deze performances organiseerde tijdens religieuze gelegenheden.
In de jaren na de dood van generaal Franco onderging Spanje een periode van culturele opleving, waarin het een groot deel van zijn traditioneel en folklore erfgoed consolideerde. Het was toen dat de correfoc, zoals die nu bekend is, zichzelf he bevestigd als een populaire attractie. De  naam “Correfocs” is pas in 1977 ontstaan. Gedurende de jaren ‘80 en ‘90 werden de correfocs steeds populairder en hebben ze zich over het hele Spaanse grondgebied verspreid.
In grote steden is het evenement tegenwoordig een waar spektakel geworden.
Wil je het eens meemaken, doe dan niet je beste kleding aan…
 Hondón de las Nieves op zaterdag 21 juli om middernacht