17 maart 2018

Semana Santa of de Goede week.

"Semana Santa" is in Spanje de benaming voor de week voor Pasen.  Deze week gaan er processies uit die met groots vertoon het lijden van Christus uitbeelden met grote beeldengroepen die op vergulde platformen (paso's) worden rondgedragen.
Toen ik jong was verbaasde het me dat die week “de Goede Week” werd genoemd, want die periode was in Jeruzalem in het jaar 33 een boel ellende. Voor ons begon deze periode met de veertigdagen vastentijd die begon op Aswoensdag (Miércoles de ceniza) en eindigde op Stille Zaterdag. Na het halen van het askruisje (meestal een zwarte veeg) op ons voorhoofd kregen we op de katholieke school allemaal een kartonnen plaat met een kruis op getekend. Elke dag moesten we voor schooltijd naar de misviering om een prentje te halen dat we op het kartonnen kruis konden kleven. In die veertig dagen niet naar de mis gaan was uitgesloten, er zou dan een lege ruimte blijven op het kartonnen kruis.
De laatste week van de vastentijd  begon met “Palmzondag” of in het Spaans "Domingo de Ramos".  Op deze dag vieren de christenen de intocht van Jezus in Jeruzalem. Die dag snoeide iedereen zijn buxusbosjes en trok met een zak vol "buxus-palmtakjes" naar de kerk om te laten zegenen door meneer Pastoor. Moeder stak nadien enkele van die takjes achter het kruisbeeld. Dat zou beschermen tegen bliksem en ander onheil. Ook in Spanje vieren ze deze dag met grote processies maar dan niet met buxustakjes maar met echte grote witte palmtakken welke dikwijls gevlochten zijn tot prachtige kunstwerken.
Dan volgden er drie gewone dagen, Lunes Santo (Heilige Maandag), Martes Santo (Heilige dinsdag),
Miércoles Santo (Heilige Woensdag).
Donderdag was het “Witte Donderdag” of "Jueves Santo". Dan werd “Het Laatste Avondmaal” herdacht. Die dag is vernoemd naar de liturgische kleur. Wit staat voor “goed”, “vreugdevol” en “heilig”. Op Witte Donderdag werd Jezus in de Hof van Olijven in de steek gelaten door zijn bangerikken van apostelen en pleegde de slechterik Judas  het verraad waardoor Jezus door zijn vijanden gevangen kon genomen worden. Het leuke aan de misviering die dag was dat meneer pastoor de voeten van enkele dorpelingen reinigde. Nieuwsgierig bekeken we dit gebeuren hopende dat er toch eentje zijn voeten niet gewassen had vóór de plechtigheid. Halverwege de dienst stopte ook de klokken met luiden. Die vertrokken die dag naar Rome om de paaseieren op te halen. In Spanje gaat na de avondmis de “Procesión del Silencio”, (de stille processie) uit met het beeld van "Cristo de la Buena Muerte" meestal gedragen door de vrouwen van het dorp.
“Goede Vrijdag”, "Viernes Santo" de dag dat Jezus werd gegeseld en aan het kruis genageld werd en stierf. We vonden het raar dat de pastoor sprak van “Goede” Vrijdag. Zo goed was die dag in onze ogen nu ook weer niet als ze je aan een kruis nagelen. Die dag gingen we ook met heel de school naar de individuele verplichte biechtviering. Iedereen schoof dan aan bij de onderpastoor, hij gaf, na het opzeggen van je zonden, de minste penitenties of boetedoening. De pastoor-deken kreeg merkelijk minder biechtelingen, hij was veel strenger en zat dan ook snel zonder biechtelingen, waarna hij uit zijn biechtstoel kwam en met luide stem verkondigde dat er bij hem nog plaats was om te biechten. Meestal probeerden we dan zonder te biechten uit de kerk te verdwijnen. Op “Viernes Santo” gaan in Spanje de belangrijkste processies uit waarbij beelden worden gedragen die taferelen uit het lijdensverhaal uitbeelden. Deze processies starten meestal ‘s avonds en gaan door tot na middernacht. De vrouwen dragen nu een zwarte mantilla. De boetelingen, vaak met puntmutsen en masker om onbekend te blijven, delen snoep uit aan de kinderen.
Maar vanaf zaterdag, Paaszaterdag, (Sábado de Gloria of Sábado Santo), begon voor ons de echte “goede week”.  Deze zaterdag werd ook wel Stille Zaterdag genoemd, omdat op die dag de klokken niet luiden tot aan de Paaswake”. De klokken konden trouwens ook niet luiden want de Paus was ze in Rome nog aan het vullen met chocolade eieren die we morgen konden rapen in de tuin. In de winkels werden die dag ook kleine kuikentjes uitgedeeld. De meeste overleefden maar enkele dagen maar toch hebben we er soms een mooie haan aan overgehouden om het kippenhok te bewaken. In Spanje worden op de ochtend van paaszaterdag witte duiven vrijgelaten om de vrede te verkondigen.
Pasen, Paaszondag, Domingo de Resurrección (of Domingo de Pascua), ‘s morgens komen in Spanje de processie weer op gang en dan is het beeld van Maria gesluierd. Op het hoogtepunt van de processie wordt de sluier van Maria weggenomen. Dit gaat  gepaard met veel gejuich van de bevolking. Wij bleven die dag ‘s morgens braaf in bed liggen tot vader kwam melden dat de klokken gekomen waren. Nadien trokken we met heel het gezin, en op ons paasbest, naar de Paasmis. Na de mis was het feest met het mooiste servies en in de mooiste kamer van het huis maar het belangrijkste was, de paasvakantie kon beginnen...

Wens je meer info over de Semana Santa bezoek dan mijn blog: http://semanasantahondon.blogspot.com.es/

Bericht geschreven voor De Costakrant editie 92