Het uitzicht van de steden en
dorpen in Spanje zie je vanaf begin december veranderen. Kerst versieringen
worden opgehangen in de straten en de winkels en horecazaken versieren hun zaak
met mooie versieringen. De supermarkten breiden hun gamma uit met
honderden hammen in allerlei soorten en smaken. In de drankafdeling komen de
betere cava’s en wijnen te staan.
Elke zichzelf een beetje
respecterende stad of dorp plaats een “Belén”, een
kerststal waar dikwijls het hele jaar aan gewerkt is door de plaatselijke Asociación
de Belenistas. Op sommige plaatsen spelen acteurs en actrices het kerstspel na
of bevolken figuranten en levende lammetjes, een os en een ezel de kerststal.
De Spanjaarden beginnen aan
hun eindejaarsfeesten op 22 december. Voor de schoolgaande kinderen is dit de
laatste schooldag en voor de volwassenen is het die dag de trekking van de
Spaanse kerstloterij
“El Gordo”, de dikke of den vette. De kerst
loterij is de grootste loterij van Spanje en is een traditie voor bijna alle
Spanjaarden. De trekking begint om acht uur ’s morgens en is een
belevenis op zich, de ganse voormiddag loopt de trekking op televisie en de
winnende nummers worden gezongen door schoolkinderen. Berichten uit de plaatsen
waar er winnaars wonen komen de ganse dag op het tv scherm.
Op 24 december vieren de
Spanjaarden “Nochebuena” of kerstavond. Meestal viert men dit in gezinsverband.
Spanjaarden zijn culinaire levensgenieters en dat zie je dan ook aan hun
maaltijden; speenvarken, kalkoen, eend of lam aan het spit en aan de
kuststreken garnaal, kreeft, krab en vis. Als aperitief een goede cava en
de maaltijd rijkelijk overgoten met een vino tinto. Bij de koffie hoort steevast
een flinke scheut Spaans brandy.
Na de maaltijd gaat men dan
naar de “Misa de Gallo”, mis van de haan of middernachtmis. In de volksmond
spreekt men soms ook van de "Misa de los pastores", de mis van de
herders. De naam “Misa de Gallo” komt
van een oude fabel die verteld dat tijdens de geboorte van Jezus in de stal een
haan de eerste levende getuige was van deze gebeurtenis gevolgd door de ezel en
de os, en dan de herders en hun schapen en uiteindelijk werd de komst van de
Messias aangekondigd "ad Galli cantus", naar het lied van de haan.
Op 25 december “Día de Navidad”
of Kerstdag bezoeken de Spanjaarden hun familie en vrienden. Terug wordt
aangeschoven aan een feestmaaltijd maar niet zo uitgebreid als de avond
voordien. De kerstman of “Papá Noel”
deelt kleine geschenkjes uit aan de kinderen. Voor de grote geschenken moeten
de kinderen nog wachten tot 6 januari. Dan komen de Reyes Magos, de Drie
Koningen, die brengen de grote pakjes mee.
28 december, alhoewel de
oorsprong van deze dag een moordpartij is, is dit in Spanje een dag van grollen
en grappen, “Día de los Santos Inocentes” of Dag van de Onschuldige Heiligen (kinderen) is de herdenking van de moord op
alle kinderen jonger dan twee jaar geboren in Bethlehem, bevolen door Koning
Herodes om zich te ontdoen van de pasgeboren Jezus van Nazareth. Deze dag is voor de Spanjaarden zoals onze 1e april. Er
verschijnen rare en absurde berichten in de kranten en de Spanjaarden halen
grappen uit met hun vrienden en familie.
“Nochevieja” of
oudejaarsavond. Even voor middernacht komen alle inwoners samen op het stads-
of dorpsplein om het oude jaar uit te wuiven. Om middernacht, bij het luiden
van de dorpsklok, eten ze bij elke slag van de klok een druifje en maken bij
alle 12 druifjes een wens voor het nieuwe jaar. (moet
je wel snel kunnen eten...) Met een glaasje cava
vieren ze het nieuw jaar. De feesten op deze avond duren tot in de vroege uren.
6 januari “Los Reyes Magos” of
onze Drie Koningen is het feest voor de kinderen. Reeds dagen op voorhand halen
de Koninklijke bodes de wensbrieven van de kinderen op. Een beetje zoals in België
met Sinterklaas zetten de kinderen de avond voordien hun schoentje klaar samen
met wat drinken en voedsel voor de kamelen van de koningen. Zo hopen ze de dag nadien het gewenste speelgoed te
vinden. De stoute kinderen krijgen van de koningen een zwart snoepje dat
steenkool voorstelt.
Na de lunch eet men de “Roscón
de los Reyes”. Dit is een grote ronde cake met versieringen van gedroogd fruit
en andere lekkernijen. Deze cake stelt de kroon met robijnen en smaragden van
de drie koningen voor. Binnenin de cake zitten er twee verrassingen verstopt.
De gelukkige die het verstopte cadeautje in de cake krijgt is de koning of de
koningin voor de rest van de dag en mag de bijgeleverde kroon dragen. De tweede
verrassing is een boon en diegene die de boon heeft moet de cake het volgende
jaar betalen.
Prettige feestdagen.