Beleg van Leiden en de Hollandse Hutspot

Hutspot, een Hollands gerecht? Vergeet het maar, de Hollandse hutspot is van origine toch minder Hollands dan we denken. Volgens de legende zou dit gerecht tijdens de Tachtigjarige oorlog door de Spanjaarden in Nederland zijn achtergelaten. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog probeerden de Spanjaarden in 1574 Leiden te bezetten. De stad was slecht voorbereid op het Spaanse beleg. Ruim vier maanden was de stad hermetisch afgesloten. Niemand was er op voorbereid en al snel had iedereen knagende honger. Veel inwoners van Leiden stierven dan ook de hongerdood.
De Prins van Oranje besloot de dijken van Holland door te steken, zodat de omgeving van Leiden onder water zou lopen, wat de Spanjaarden moet verdrijven zodat de Geuzenvloot de stad kon bevrijden. Het verhaal gaat dat de Spanjaarden in de nacht van twee op driee oktober 1574 werden gedwongen hun beleg van de stad Leiden te staken. De Prins van Oranje had de dijken van Holland laten doorsteken en bovendien naderde de Geuzenvloot in hun platbodems. In de haast om weg te komen, lieten de Spanjaarden hun kamp voor wat het was inclusief het eten dat op dat moment werd klaargemaakt. Dit eten werd door de uitgehongerde Leidse bevolking gretig soldaat gemaakt en bestond uit fijngestampte wortelen, uien en pastinaken: hutspot of stamppot. In de loop der jaren is de pastinaak vervangen door de aardappel die in 1574 nog maar kort geïntroduceerd en grotendeels onbekend was in Europa.
Op drie oktober kwamen de Watergeuzen de stad binnen en brachten haring en wit brood mee voor de uitgehongerde bevolking. Samen met de hutspot staan deze gerechten symbool voor het Leidens ontzet. Ieder jaar wordt dit op 3 oktober gevierd.
Voor de Vlaamse lezers, er is wel degelijk een verschil tussen de Hollandse hutspot en de Vlaamse hutsepot...