Wegens de warmte van de voorbije weken zal het dit jaar een goed tomatenjaar zijn. Daar zullen ze in Buñol, in de omgeving van Valencia, best tevreden mee zijn. Op woensdag 29 augustus vieren ze in Buñol hun jaarlijkse “Tomatina”, hun tomatengevecht. Er zijn verschillende interpretaties over de oorsprong van dit populaire festival. Volgens sommige historici is de oorsprong ervan te wijten aan een grap. Een man zat op het dorpsplein te zingen en muziek te spelen, toen een groep jonge mensen die naar hem aan het luisteren waren, tomaten gingen gooien die ze van een fruit- en groentekraam namen. Iedereen op het plein besloot om mee te doen en belandde zo in een tomaten veldslag.
In Tarazona (Zaragoza) wordt gezegd dat de Tomatina de Buñol een kopie is van hun “Cipotegato”. In Tarazona wordt eind augustus de Cipotegato gevierd, ook bekend als Tomatada, ook een gevecht met tomaten.
Echter, de meest betrouwbare en historische versie zegt dat alles begon in 1945. Het stadsplein (waar vandaag de "Tomatina" traditioneel wordt gevierd) was vol met jonge mensen om getuige te zijn van het traditionele festival van reuzen en “grote hoofden”. Sommige jonge mensen besloten om deel te nemen aan de optocht maar de organisatoren waren het daar niet mee eens. Er ontstond een trekken en duwen tussen de jongeren en de deelnemers met de “grote hoofden”. Een van de deelnemers viel en toen hij opstond begon hij te vechten met iedereen die dicht bij hem stond. Bij toeval stond er een fruit- en grotenkraam langs het parkoers. De jongeren plunderde de bakken met tomaten en bekogelde daarmee de “grote hoofden”. De politie maakte hieraan een einde en de jongeren moesten de standhouder vergoeden.
Een jaar later herhaalden de jongeren het gevecht, maar deze keer hadden ze zelf hun tomaten meegebracht en opnieuw werd de strijd gestopt door de lokale politie. Tijdens de volgende jaren herhaalde zich het gevecht wat steeds werd verboden door de autoriteiten maar de jongeren gingen er toch mee door. In 1950 liet het gemeentebestuur het gevecht toe maar het volgende jaar werd het weer verboden. Een groot aantal jongeren werden toen opgepakt en opgesloten maar de inwoners van Buñol steunden de deelnemers en zij verplichtten de overheid om de jongeren vrij te laten. Het festival werd steeds populairder, ook buiten Buñol en zo kwamen er steeds meer en meer deelnemers. Het probleem was echter dat soms een politicus, wel of niet per ongeluk, geraakt werd en dus werd La Tomatina opnieuw verboden.
Sinds 1980 zorgt het gemeentebestuur zelf voor de organisatie en het leveren van de de tomaten.
Jaar na jaar begon het feest populairder te worden in de rest van Spanje. Het succes leidde er toe dat La Tomatina de Buñol in 2002 werd uitgeroepen tot Festival van International Toeristisch belang. Elk jaar neemt het aantal tonnen tomaten dat gebruikt wordt toe, evenals het aantal deelnemers. Vanaf verschillende vrachtwagen worden de tomaten in overvloed uitgeladen op de Plaza del Pueblo. Deze tomaten komen uit Xilxes Castellón omdat ze daar goedkoper zijn en ze worden er speciaal gekweekt voor deze feesten. De smaak van deze tomaten is niet echt geschikt voor consumptie. De deelnemers worden aangeraden om een beschermende bril en handschoenen te dragen. Ook moeten de tomaten platgedrukt worden zodat ze niets of niemand kunnen beschadigen of kwetsen.
In 2013 besloot de gemeente Buñol om de enorme toeloop te voorkomen en het aantal deelnemers aan het gevecht te beperken. Sindsdien zijn tickets nodig om deel te nemen, die moeten worden gekocht via een officiële distributeur, zodat er maximum 22.000 mensen kunnen deelnemen (er waren edities met meer dan 45.000 deelnemers). Meer veiligheid voor de aanwezigen is zo gegarandeerd.
Tickets kosten 12 euro en zijn verkrijgbaar via de website https://www.tomatinatickets.com/es
Website organisatie: http://latomatina.info/