Ben je niet christelijk opgevoed
of ben je je gewijde geschiedenis vergeten dan is het moeilijk te geloven dat
er een feestdag is voor onnozele kinderen. Bij het woord “onnozel” denken we
meestal aan een simpel of sullig iemand. Maar dat is niet de juiste
interpretatie van deze gebeurtenis. ‘Onnozel’ komt van onnosel, de nederlandse
vertaling van het Latijnse woord innocens waarvan ook het Spaanse
“Inocentes” is afgeleid en dat ‘onschuldig’ en ‘onschadelijk’ betekent. Hoe
komen de christenen nu aan deze feestdag? Dat komt door koning Herodes. Toen
Jezus geboren was in een stal in Bethlehem kwamen eerst de herders op bezoek en
later de drie koningen uit het Oosten, Melchior, de koning van Arabië, Caspar,
de koning van Tarsis, en Balthasar, de koning van Ethiopië. Zij hadden gehoord
dat er in Bethlehem een nieuwe Joodse koning was geboren maar voor ze op zoek
gingen naar de nieuwe koning gingen ze eerst nog op staatsbezoek bij koning Herodes
en ze vertelde hem dat ze onderweg waren naar de nieuwe koning van de joden.
Herodes vreesde voor zijn troon (hij had zelf al een aantal familieleden een
kopje kleiner gemaakt die op zijn troon aasde)
en vroeg de koningen om bij hun terugweg hem te vertellen waar de nieuwe
koning woonde. Toen de Wijzen in een droom zagen dat Herodes kwaadaardige
bedoelingen had en het kerstkindje Jezus wilde doden besloten ze om niet langs
Herodes terug te keren. Herodes werd woedend en gaf zijn soldaten de opdracht
om alle jongetjes onder de twee jaar in Bethlehem en omgeving te vermoorden
zodat hij er zeker van was dat ook de nieuw geboren koning er bij zou zijn.
Maar Jozef had in een droom opdracht gekregen van een engel om met Maria en
Jezus te vluchten naar Egypte.
Sinds de 5e eeuw hebben de
christenen de vermoorde “onschuldige” jongetjes van Bethlehem als de eerste
martelaren beschouwd; volgens de Griekse traditie waren het er wel
veertienduizend, volgens de Syrische vierenzestigduizend. Middeleeuwse bronnen
spreken van honderdvierenveertigduizend kinderen.
Uit een heidens feest is nadien
het feest van de onschuldige kinderen gegroeid met het uithalen van "onschuldige grapjes".
In het verleden gingen de
kinderen op het feest van onnozele kinderen verkleed als volwassenen de straat
op om te bedelen om snoep of geld. Begin 1900 kende men ook het kinderbisschop
spel. Onder de scholieren werd een kinderbisschop gekozen. Deze jongen trad dan
enkele dagen als bisschop op. Met een groep kinderen ging hij bij kerkelijke en
gemeentelijke hoogwaardigheidsbekleders eten en kreeg daar ook kleine
geschenken. Ook verkleedpartijen hoorden bij het feest. In veel gezinnen mocht
het jongste kind op deze dag kiezen wat er die dag gegeten wordt.
Maar in Spanje is deze feestdag
‘Santos inocentes’ nog niet verdwenen. Het is meer en meer de Spaanse variant
geworden van onze 1 april. Veel kinderen, maar ook kranten en andere media
zoals Facebook zien hun kans om anderen eens ongestraft voor de gek te houden.
Populaire grappen zijn het verzetten van de klok, het losdraaien van lampen of
het opplakken op de rug van het slachtoffer van een papieren poppetje met
daarop geschreven ‘¡inocente!’. De kranten en de Spaanse televisie vermelden
verzonnen nieuwsfeiten welke dikwijls zo geloofwaardig worden gebracht dat je
ze wel moet geloven.
Oppassen dus in Spanje op 28
december…